พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้งยังทรงเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ์ ทรงแสดงพระองค์เป็นพุทธมามกะในท่ามกลางคณะสงฆ์ ซึ่งมีสมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฎฐายี) ทรงเป็นประธาน ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ก่อนเสด็จพระราชดำเนินไปทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษเมื่อวันที่ 3 มกราคม พุทธศักราช 2509
      พระองค์มีพระราชศรัทธาแนบแน่นในพระบวรพุทธศาสนาอย่างต่อเนื่อง ได้เสด็จออกผนวชเพื่อสนองพระเดชพระคุณพระราชบุรพการีและเพื่อทรงศึกษาตลอดจนปฏิบัติตามพระธรรมวินัย เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2521 ตรงกับวันขึ้น 7 ค่ำ เดือน 12 ปีมะเมีย

      พระราชพิธีทรงพระผนวชจัดขึ้น ณ พัทธสีมาพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน) เป็นพระราชอุปัธยาจารย์ ถวายพระสมณนามว่า “วชิราลงกรโณ” และสมเด็จพระญาณสังวร วัดบวรนิเวศวิหาร (ต่อมาคือสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร) เป็นพระราชกรรมวาจาจารย์

      และทรงประทับจำพรรษา ณ พระตำหนักปั้นหยา วัดบวรนิเวศวิหาร เป็นเวลา 15 วัน ตั้งแต่วันที่ 6 - 20 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2521 ในการนี้นายเติ้ง เสี่ยว ผิง รองนายกรัฐมนตรีสาธารณรัฐประชาชนจีนในขณะนั้น อยู่ระหว่างเยือนประเทศไทย จึงได้รับพระบรมราชานุญาตให้ถวายผ้าไตรจีวรด้วย

[1] สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี, สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ. การพระราชพิธีทรงผนวช สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร. กรุงเทพ: สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี; 2546. 479 น.
[2] ทองต่อ กล้วยไม้ ณ อยุธยา. จดหมายเหตุสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงผนวช. กรุงเทพฯ: สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี; 2528. 75 น.